اندیشۀ ایجاد گروه تحقیقاتی معماری دوران تحول در سال ۱۳۶۱ شکل گرفت و یک سال بعد در جمعی دانشجویی و با عضویت پنج داوطلب به تحقق پیوست. شناخت تاریخ معماری معاصر و معرفی نمونه آثار و نیز معماران شاخص این دوره، انگیزه اولیه شکل گیری این گروه تحقیقاتی بود. تا آن زمان با وجود نیاز مبرم به ادبیات تحلیلی و تاریخی معماری این دوره، راه کار سازمان یافته و مؤثری برای حمایت و هدایت شیفتگان تحقیق وجود نداشت. در نتیجه فعالیت های تحقیقاتی با مشکلات فراوانی روبه رو میشد، که منجر به انصراف فعالین و در برخی موارد توقف فعالیت پژوهشی می گردید. در آغاز راه مشکلات دسترسی به اسناد و مراجع آشکار شد. بیشتر آثار منتشر شده راجع به معماری این دوره متکی بر اسناد معتبر نبود و گاه تا برداشتی شخصی و غیرمستند تنزل می یافت. مراجع و اسناد مورد نیاز بسیار متنوع و پراکنده بود، و برای دسترسی به آنها تحقیقات وسیع کتابخانه ای به موازات مراجعات میدانی، و استفاده از خاطرات مکتوب و تاریخ شفاهی در سطحی گسترده، ضرورت داشت. در مورد مطالعات کتابخانه ای کافی است به مراجعی از قبیل روزنامه ها و انواع نشریات ادواری، آرشیو اسناد اداری و مراکز مختلف اسناد ملی و معماری اشاره کرد تا وسعت فعالیت جمع آوری اطلاعات معلوم شود. دهه ۶۰ به پایان نرسیده بود که گروه تحقیق به درک نوینی از ضرورت ها دست یافت. در سالهای آغازین دهۀ ۷۰ فعالیت آزاد تحقیقاتی به وظیفه ای حرفه ای و ملی تبدیل شد و اهداف تحقیقاتی گسترش یافت. رابطه زمینه های مختلف از قبیل مدرنیته، صنعت، باستان شناسی، معماری جهان و تحولات سیاسی ـ اجتماعی مورد توجه واقع شد و ارائه تاریخ تحلیلی مستندی از معماری این دوره، ضمن معرفی معماران و آثار آنها، در دستور کار قرار گرفت.
«معماری دوران تحول» به دورهای از معماری سرزمین ایران می پردازد که تحول، یکی از مشخصه های مستمر آن است. از دیدگاه تاریخی، این دوره از اواسط دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار شروع شده و تاکنون ادامه یافته است. در این دوره، تحول با مشخصه های متغیری همراه است. معماران ایرانی و خارجی در این دوره بناهای متعددی ساخته اند که به تأثیر از زمینه های مختلف و مشخصه های متغیر دوران تحول شکل گرفته و قابل طبقه بندی در دوره های تاریخی متمایزی است. بر اساس این طبقه بندی، ارائه نتایج تحقیق در قدم اول شامل معرفی معماران منفرد و آثار معماری آنهاست. با معرفی معماران هر دوره، در قدم بعدی امکان معرفی دوره های تاریخی و نهایتاً کلیت معماری دوران تحول فراهم میشود. به این ترتیب نتایج در سه سطح قابل ارائه است. معرفی معماران، معرفی دروه های تاریخی و ارائه تاریخ تحلیلی معماری دوران تحول.
اکنون سی سال از شروع فعالیت گروه معماری دوران تحول میگذرد. در سراسر این مدت، علاوه بر فعالیت مستمر اعضا در طول هفته، جلسات کار گروه هر سه شنبه حتی در برخی اوقات در ایام تعطیل رسمی به منظور هم اندیشی در مورد یافته ها تشکیل شده است.
